Konya’nın Karapınar ilçesinde çap ve derinlikleri farklı 100’den fazla çöküntünün olduğu, tarım yerlerinin bulunduğu alanın birtakım yerlerinde iki obruk ortası 5 metreye kadar düşüyor. Obruklar, yer altında vakitle çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve yerin çökmesiyle oluşuyor.
Konya Ovası’nda iklim değişikliği, kuraklık ve denetimsiz yer altı su kullanımıyla her geçen gün sayıları fazlalaşan obruklar, tedirginliği artırıyor.
Obruk oluşumunun son yıllarda süratle arttığı Karapınar ilçesinin kuzey batısında yer alan Reşadiye Mahallesi hudutları içinde bulunan Eşeli Yaylası’ndaki tarlalarda çok sayıda obruk oluşumu gözleniyor.
İki obruk ortasının 5 metreye kadar düştüğü, çap ve derinlikleri farklı 100’den fazla çöküntünün olduğu yerde havadan çekilen fotoğraf karesine 24 obruk giriyor.
Obrukların en ağır olduğu bölge havadan görüntülendi
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, çok sayıda obruğun oluştuğu yerde çöküntülerin arttığını söyledi.
Reşadiye Mahallesinde 2000’li yıllarda görülmeye başlayan obruk oluşumlarının sayısının arttığına işaret eden Arık, şöyle konuştu:
“Obruklar, 2007’den sonra çabucak her yıl birkaç tane oluşarak bu bölgede yaygınlaştı. Obruklar yan yana, birbirine epeyce yakın. Bu derinlikteki obrukların en ağır olduğu bölgedeyiz. Bu bölgede ziraî alanlar var. Bu alanda meydana gelmiş obruklar, kimileri da yerleşim alanlarının içinde. O nedenle tehlike arz ediyor. Bölgedeki obruklar, 2000’li yıllardan sonra devam eden kuraklık ve ziraî sulamadan kaynaklı yeraltı suyu kullanımı nedeniyle sayıca giderek artmış vaziyette.”
Bir tarlada 8 obruk var
Arık, tarımın yaygın olduğu alanda sayıca çok fazla obruk olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
“Bir tarlada 8 obruk var, oluşumu da devam ediyor. Uydu imajlarında burası elek üzere, bir ay yüzeyi, güya kraterlerin ağır olduğu bir bölge üzere görünüyor. Birebir tarlada 8 obruk oluşması önemli bir sorun. Geçmişte obruklar daha yüksek yerlerde ve insanların yaşamadığı alanlarda meydana geliyordu ve biz yer bilimcileri için de enteresan karstik biçimler olarak görülüyordu. Fakat son yıllarda oluşan obruklar artık yerleşim alanlarına, tarım ve yatırım alanlarına çok yaklaşmış vaziyette. Bu nedenle tehlike arz ediyor.”
“Yıl içinde bölgedeki oluşan obruk sayısı 10’un üzerinde”
Son haftalarda tıpkı bölgede yeni obrukların oluştuğunu vurgulayan Arık, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Obruk oluşmaya devam ediyor. Yalnızca 6 civarında obruk, son iki hafta içinde meydana geldi. Çabucak batımızdaki Mısırlı Yaylası’nda, biraz daha doğumuzdaki Ekmekçi Yaylası’nda ve daha güneydeki Hotamış bölgesinde obruklar oluşuyor. Oluşmaya devam ediyor. Bu yıl içinde bölgedeki oluşan obruk sayısı 10’un üzerinde. Yılın bitmediği bir devri yaşıyoruz. O nedenle bundan sonraki devirde yeni tarım dönemi başladığı vakit oluşacak obruklardan da telaşlıyız. Sayının giderek artacağını öngörüyoruz.”
Ürkütücü boyutlarda 620 obruk var
Arık, Konya’daki obrukların, AFAD’ın Afet Riski Azaltma Sistemi’nde (ARAS) kaydedildiğini anımsatarak, “İrili ufaklı bunların dışında oldukça bir çökme yapısı var. Sayı çok kıymetli değil. Sayı artıyor, tahminen binleri bulabilir. Ürkütücü derinlikli, en son meydana gelen açık kuyu şeklindekilerle bir arada 620 obruk var” diye konuştu. (AA)