Yüksek üretim maliyetleri ve personellik fiyatları altında ezilen üretici, eserini fiyatına satmakta zorlanırken, üretici ve market fiyatları ortasındaki makasa da isyan etti. Çiftçiler son devirde yaşanan çaresizlik nedeniyle üretimi bırakırken, maliyetini karşılayamayan ve borç yükünün altında ezilen çiftçi eserlerini satmak dahi istemiyor.
İŞÇİ YEVMİYESİNİ KURTARMADI
Mersin’de şeftali ve üzüm üreten Mehmet Ersoy, yaşanan düşünceyi “Biz şeftaliyi 4 TL, üzümü 10 liradan verdik. Çarşıda, kentte 40-60 TL’den vatandaşa satıldı. Bu ortadaki fark niçin oluyor? Kimin cebine giriyor, niçin bu araştırılmıyor. Evvelce halden aldığı fiyatın yüzde 25’i ile satabiliyordu. Artık 4-5-8 TL’den alıyor, 40-60 liraya satıyor. Niçin bunu soran yok. Haksız çıkar yok mu” diye sordu. Üretim maliyeti dışında hasat edilen eserlerde personellik maliyetinin bile karşılanamadığını kaydeden üretici Ersoy, yaşadıkları durumu şöyle anlattı: “Mersin Erdemli’de şeftali ve üzüm üreticisiyim. Köyümüzde çok hoş meyve yetiştiriyoruz. Lakin bu yıl meysu dökülen şeftaliyi 4 TL’den, üzümü 10 TL’den aldılar. Şeftali bahçesinin emekçisini kurtarmadı bu fiyat. Bir emekçi günde 200 kg toplarsa yevmiyesini aldı.
4 TL’den bizden alıp 60 TL’ye sattılar. Buraları arayıp, araştıran yok. Şeftali ürettiniz mi, evet ürettik. Ne yapalım, ilaç parasını, gübre parasını kurtarmadı. Elmacılığı bıraktık, o zati bitti. Para etmeyen bir şeyi çiftçi ne yapsın?”
Çiftçi Ersoy
Bu fark neden oluyor?
Üretici Mehmet Ersoy, üretici ve market fiyatları ortasındaki makasın da artık kabul edilemez boyutlarda olduğunu kaydederek, şöyle devam etti: “ Malını üreten biziz, gübre atan biziz, budak parasını, personel parasını ödeyen biziz, toplayan biziz. Lakin kentte, çarşıda vatandaş bunu 50-60 TL’ye yiyor. Nasıl olacak bu? Bu ortadaki 30-40-50 TL fark niçin oluyor?”
Çiftçiler hacizde borçlar ödenemiyor
Çiftçinin eserini satarken büyük ziyana uğradığını kaydeden üretici Mehmet Ersoy, “Çiftçi bitik. Hükümet, ÇKS’si olanlara dönüme mazot parası veriyor. O parayla ziraat odasındaki borcunu ödeyemiyor çiftçi. Hacizde olan çok çiftçi arkadaşlarımız var. Tarım Kredi’ye kimse borcunu ödeyemedi” dedi. Çiftçiye kimsenin sahip çıkmadığını kaydeden Ersoy, “Mersin’e 60 km uzaklıkta dağ köyüyüz. Burada her şey yetişiyor. Fakat maliyetler belimizi büküyor. Satarken ziyan ediyoruz. Elma artık kilosu 6 TL’den satılıyor.”