Suriye’de Beşar Esad idaresini devirerek denetimi ele geçiren Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) lideri Muhammed El Colani (Ahmed El Şara), BBC’ye açıklamalarda bulundu.
BBC’nin kıdemli editörü Jeremy Bowen’ın sorularını yanıtlayan HTŞ lideri, mülakat için Şam’da Esad ailesinin yaptırdığı başkanlık sarayını seçti. Suriye’nin ‘savaş yorgunu’ olduğunu söyleyen Colani, Batılı ülkelerin yaptırımlarına değindi. HTŞ’nin, Suriye’nin komşuları ya da Batı için bir tehdit oluşturmadığını lisana getiren Colani, “Şimdi bütün olanlardan sonra yaptırımlar kaldırılmalı zira bunlar evvelki rejimi maksat alıyordu. Ezilenler ve ezenler tıpkı biçimde muamele görmemeli” dedi.
HTŞ’nin terör listelerinden çıkarılması gerektiğini de savunan Colani, sivilleri ya da sivil bölgeleri maksat almadıklarını ileri sürdü.
Colani, Jeremy Bowen’ın “Suriye, Afganistan’a mı dönüşecek?” sorusuna verdiği cevapta, iki ülkenin çok farklı olduğunu, farklı geleneklere sahip olduğunu söyledi. Afganistan’ı bir ‘kabile toplumu’ olarak tanımlayan HTŞ lideri, Suriye’de çok farklı bir bakış açısının hakim olduğunu kaydetti. Suriye’de kurulacak hükümetin ve idare biçiminin, ülkenin tarihine ve kültürüne uygun olarak biçimleneceğini de ekledi.
ALKOL VE BAYAN HAKLARI SORUSU
Ülkede alkollü içecek tüketimine müsaade verilip verilmeyeceği sorusuna ise Colani, “Benim konuşma yetkimin olmadığı birçok şey var zira bunlar yasal hususlar. Hukukçulardan oluşan bir komite anayasayı hazırlayacak. Onlar karar verecek. Her yönetici ya da devlet başkanı, bu yasalara uymak zorunda olacak” dedi.
Ayrıca bayanların eğitime katılmasından yana olduklarını söyleyen HTŞ lideri, “İdlib’de sekiz yıldan fazla müddettir üniversitelerimiz var. Üniversitelerdeki bayan öğrenci oranı yüzde 60’ın üzerinde” dedi.
BBC EDİTÖRÜNDEN DİKKAT ÇEKEN NOT
BBC Editörü Jeremy Bowen, mülakat sırasında rahat bir imaj çizen Colani’nin, “grubun cihatçı geçmişinden uzaklaştığına inanmayanlara garanti vermeye çalıştığını vurguluyor” tabirlerini kullanması dikkat çekti.
İLGİLİ HABERLER:
ÇEŞİTLİLİĞE VURGU
HTŞ, Şam’ı devralmasının akabinde peş peşe verdiği bildirilerle idaresi altındaki dini ve etnik azınlıkları koruyacağını söyledi. “Yarının Suriye’sinde çeşitliliğin zayıflığımız değil, gücümüz olduğuna inanıyoruz” açıklaması yapıldı. Son açıklamalarda Halep’teki Hıristiyan ve Kürt topluluklarının korunmasına bilhassa değinildi.
COLANİ İMAJ ÇİZİYOR ANCAK HTŞ’NİN HAKİM OLDUĞU İDLİB’DE ÖMÜR NASIL
Iraklı müellif Aymenn Jawad al-Tamimi, Middle East Eye’a “HTŞ ulusal odaklı bir Selefi örgüttür” dedi. HTŞ’nin farkı, IŞİD ya da El Düstur üzere bir halifelik oluşturmak niyetinde olmaması.
İdlib kentini 2018’den beri yöneten ve Suriye Kurtuluş Hükümeti olarak bilinen idareye HTŞ hakim durumda. Tamimi, “Suriye Kurtuluş Hükümeti’nin muhafazakar toplumsal normları var. Bayanlara peçeyi dayatmasa da onları başörtüsü takmayı mecburî kılıyor” dedi.
KARMA EĞİTİME KARŞI
1995 yılında kurulan Memleketler arası Kriz Grubu’nda cihatçı hareketler ile ilgili kıdemli analist olarak çalışan Jerom Drevon HTŞ’nin gündelik yaşama dair detaylarını veriyor. “Kuzeybatı Suriye’de daha evvelki rejim aksisi kümelerin hakimiyeti esnasında müsaade verilmeyen alışveriş merkezleri ve restoranların bir ortaya gelmesinde artış yaşandı. Lakin Kurtuluş Hükümeti okullarda karma eğitime karşı” diyor.
Ayrıca İdlib’de içki içmek, bayanları kamuya açık yerlerde takı, süs eşyası kullanmaları, mağaza vitrinlerinde iç giysi teşhiri, erkeklerin bayanlara ayrılmış yerlere girmeleri, erkeklerin bayan eşyasını satması yasak. 12 yaşından büyük kız çocuklarının ise başörtüsü takması zarurî kılınıyor.
HTŞ KENDİNİ SIYIRMAYA ÇALIŞIYOR
HTŞ, kırbaçlama ve taşlama üzere had cezalarının da dahil olduğu, öbür cihatçı örgütlerle ilişkilendirilen daha katı İslami idare biçimlerinden kendisini uzaklaştırmaya çalışıyor. Bu konuda HTŞ lideri Muhammed Colani’nin söyledikleri yine gündem oldu. Colani, “Yönetim İslam Şeriat hukukuna uygun olmalıdır, lakin IŞİD ve hatta Suudi Arabistan standartlarına nazaran olmamalıdır” diyor.