Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkevi’nde ABD’de faaliyet gösteren kimi fikir kuruluşu temsilcileriyle bir ortaya geldi.
Uluslararası fikir kuruluşlarının kıymetli temsilcileriyle bir ortaya gelmekten duyduğu memnuniyeti tabir eden Erdoğan, temel prensiplerinin dostlukları güçlendirmek, uyuşmazlıkları azaltmak ve barışın tesisini temin etmek olduğunu söyledi.
Türkiye olarak memleketler arası hukuka, devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygıyı vazgeçilmez gördüklerini, bugünün dünyasında bu unsurlara her zamankinden daha fazla gereksinim olduğunu lisana getiren Erdoğan, global meydan okumaların, bunlarla uğraşta yaşanan zorluk ve belirsizliklerin bölgesel çatışmaların ve insani krizlerin herkesin malumu söyledi.
Neredeyse her gün yeni bir krize, yeni bir çatışmaya gözlerin açıldığını belirten Erdoğan, “Bu tablo karşısında çok taraflılığın güçlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Artık ne 1945’in ne Soğuk Savaş’ın ne de tek kutuplu sistemin şartlarında yaşıyoruz” diyerek Birleşmiş Milletler başta olmak üzere global sistemin daha adil ve temsil kabiliyeti yüksek hale getirilmesi gerektiğini kaydetti.
Erdoğan, “Her krizde şu acı gerçeğe şahit oluyoruz. Bir tarafta insanlığın ortak vicdanını, ortak aklını yansıtan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve aldığı kararlar var. Öteki tarafta alınan her kararı Güvenlik Kurulu’nda veto gücüne sahip 5 adet ayrıcalıklı ülke var. Yıllardır çözümsüzlüğe mahkum edilen her meselede 5 ülkenin keyfi, çıkarı, öncelikleri, Genel Kurul’daki yüzlerce ülkenin iradesini yok sayıyor. ‘Dünya beşten büyüktür’ derken tam olarak işte bu çarpık yapıya dikkat çekiyorum. Birleşmiş Milletlerin ıslahata gereksinimi olduğunu herkes kabul ediyor lakin bunu hayata geçirecek adımlar atılmıyor. Giderek fonksiyonsuz hale gelen Birleşmiş Milletler sisteminin yükünü ise çoklukla çatışma bölgelerindeki siviller, açlıkla boğuşan mazlumlar, yani sistemin çalışmasına en fazla muhtaçlığı olan beşerler çekiyor” diye konuştu.
Bu ıslahat davetini her yerde, her fırsatta lisana getirmeyi sürdüreceklerin altını çizen Erdoğan, ”Bu mevzu, yarın ‘Geleceğin Zirvesi’ programında yapacağım konuşmanın özünü teşkil edecek” dedi.
Netanyahu hükümetinin savaşı bölgeye yaymak için her yolu denemekte olduğunu söyleyen Erdoğan, 7 Ekim’den bu yana Gazze’de yaşanan katliamı içleri kanayarak takip ettiklerini belirterek, İsrail’in taarruzlarında hayatını kaybeden 41 bini aşkın Gazzeli sivilin üçte ikisinin bayan ve çocuklardan oluştuğunu vurguladı.
Erdoğan, “Gazze’de tam manasıyla bir insani felaket yaşanmaktadır. 1,9 milyon insan yerlerinden edilmiş durumda. Gazze’deki su kaynaklarının yüzde 70’i, fırınların yüzde 75’i tahrip oldu. Sıhhat merkezlerinin yüzde 95’i kısmen yahut büsbütün ziyan gördü. 150 bin konut büsbütün, 200 bin konut kısmen yıkıldı, 80 bin konut oturulamaz hale geldi. Pak su kaynaklarına ulaşmak neredeyse mümkün değil” diye konuştu.
Hepatit, çocuk felci ve dizanteri üzere hastalıkların ürkütücü boyutlara vardığının altını çizen Erdoğan, insanların acil gereksinim duyduğu yardımların yalnızca 4’te birinin girişine müsaade verildiğini Gazze halkının yalnızca bombalarla değil, açlıkla ilaçsızlıkla susuzlukla da katledilmeye çalışıldığını söyledi.
Kalıcı ateşkesin sağlanması ve insani yardımların manisiz akışının temininin öncelikleri olduğunu yineleyen Erdoğan, “Netanyahu hükümeti savaşı bölgeye yaymak için her yolu denemektedir. Buna fırsat verilmemesi gerektiğini her fırsatta söylüyoruz. Memleketler arası toplumun İsrail üzerindeki baskıları ağırlaştırması şarttır” sözlerini kullandı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın herkesin gözleri önünde büyük bir insani trajediye dönüştüğünü hatırlatan Erdoğan, “Savaşın başından itibaren adil bir barışın tesisi için çaba gösterdik, gösteriyoruz. İstanbul’daki müzakereler, Türkiye’nin sergilediği faal rolün muvaffakiyetini kanıtlamıştır. Lakin bu uğraşların emeline ulaşması aşikâr lobiler tarafından istenmedi” dedi.
Azerbaycan’la ve Ermenistan’la birlikte Güney Kafkasya’da kalıcı barış ve istikrar ismine kıymetli bir fırsat yakaladıklarını tabir eden Erdoğan, Balkanlar’da yürüttükleri yapan diplomasi ve Ortadoğu’da barış, istikrara yönelik teşebbüsler sayesinde bölgesel rollerini pekiştirdiklerini, komşularımız Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünü desteklerken bu iki ülkenin topraklarından ülkemizi maksat alan her tıp tehdide karşı kararlılıkla uğraş edildiğini aktardı.
PKK, PYD, YPG, DEAŞ, FETÖ üzere terör örgütlerine karşı verilen uğraşın yalnızca Türkiye’nin değil bölgenin de güvenliği için olduğunu belirten Erdoğan, “Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz 30 milyar doları geçse de biz bu sayısı 100 milyar dolar düzeyine çıkarabileceğimiz kanaatindeyiz. Ulusal güvenliğimizi ilgilendiren birtakım hususlarda Amerikan idaresiyle görüş ayrılıklarımız hala devam ediyor. Amerikalı dostlarımızla her vesileyle PKK, PYD, YPG ve FETÖ’ye verilen dayanağın sonlandırılmasına dair beklentilerimizi paylaşıyoruz. NATO müttefikimiz Amerika’nın Türkiye’ye yönelik uyguladığı önlemler ve savunma sanayi kısıtlamaları itimat hissini olumsuz halde etkiliyor” formunda konuştu.
CAATSA yaptırımlarının ve F-35 programından çıkarılmamızın müttefiklik ruhuna muhalif olduğun çok açık olduğunun altını çizen Erdoğan, kongrede beklemekte olan savunma sanayi ihraç lisans müracaatlarının bir an evvel sonuçlandırılmasının isabetli olacağını söz etti. Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü;
“5 Kasım’da düzenlenecek olan Amerika başkanlık ve kongre seçimlerini tüm dünya üzere biz de yakından takip ediyoruz. Seçimler sonucunda lider kim olursa olsun Amerika’ya bakışımız ve münasebetlerimizdeki üst seviyeli diyaloğumuz değişmeyecektir. Türkiye, NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biridir. Birebir vakitte Avrupa Birliği’ne tam üyelik perspektifi olan bir ülkeyiz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken, doğuya ihmal nazarıyla bakmıyoruz. Batı dünyasıyla işbirliğimizi geliştirirken doğuyu ihmal etmiyoruz. Gerek Şangay İşbirliği Teşkilatı, gerek BRICS, gerekse ASEAN’la diyalog yerinizi güçlendirmekte kararlıyız. Bu hususta son periyotta kritik adımlar attık. Çok farklı bir iklim yakaladık. Ülkemizin çıkarlarını merkeze alan Türkiye eksenli bir anlayışla farklı bölgesel teşkilatlarla işbirliğimizi daha da ilerleteceğiz.”